“Người nào hà hiếp kẻ nghèo ắt sẽ làm cho nó giàu có; và ai cho kẻ giàu có chỉ làm cho người sa vào sự thiếu thốn” (Bản Truyền Thống—BTT).
“Làm giàu bằng cách bóc lột người nghèo hay bằng hối lộ, đều đưa đến túng thiếu cơ hàn” (Bản Hiện Đại—BHĐ).
Câu hỏi suy ngẫm: Tại sao tặng quà cho người giàu, người tặng sẽ trở nên nghèo thiếu? Câu châm ngôn này cho thấy nghịch lý trong xã hội ra sao? Vì sao Cơ Đốc nhân phải cư xử chánh trực?
Châm Ngôn 22:16 đề cập đến cách cư xử không chính trực của người không công chính. Cả hai hành động áp bức người nghèo để làm giàu và hối lộ cho người giàu đều dẫn đến tội lỗi. Hà hiếp, bóc lột người nghèo là nếp sống vô cảm, thiếu công bằng trong xã hội. Tặng quà cho người giàu không phải vì tình yêu mà là để hối lộ. Một điều nghịch lý ở đây là thay vì giúp đỡ người nghèo thiếu là người rất cần sự cứu giúp thì lại mang tiền của tặng cho người giàu có dư dật để mong tìm cầu lợi ích cho mình. Vì vậy, câu châm ngôn này sử dụng sự mỉa mai để mô tả cùng một người — một người trước tiên áp bức, bóc lột người nghèo để làm giàu cho mình, để rồi sử dụng những đồng tiền đó hối lộ người giàu để mua thêm ảnh hưởng và những lợi ích bất chính. Chu kỳ hành động đó sẽ bị phá vỡ, nhà thần học Derek Kidner giải thích vì sao người làm như vậy sẽ bị nghèo thiếu: “Áp bức người nghèo để làm giàu cho bạn, và dùng tiền người nghèo cống nộp cho người giàu, chẳng bao lâu, yêu sách của người giàu sẽ gia tăng hơn nữa, khiến bạn trở nên nghèo đi.” Câu châm ngôn kết luận rằng những người áp bức người khác sẽ phải thức tỉnh khi nhận ra rằng chính họ cũng đã trở thành một trong những người đang bị áp bức!
Một điều nghe qua rất nghịch lý khi người nghèo phải chịu áp bức để người ta lấy tiền cho những người giàu có, nhưng điều này vẫn thường diễn ra trong cuộc sống. Nhiều công ty đã trả rất nhiều tiền cho người lãnh đạo có thế lực, nhưng lại bớt xén đồng lương ít ỏi của người làm công. Buồn đau hơn nữa là những người làm công nghèo khó có khi phải dùng tiền ít ỏi còn lại để biếu xén, hối hộ mong được lòng người chủ. Con dân Chúa phải cư xử công bằng, chính trực trong yêu thương. Sống công chính đôi khi phải đối diện với thiệt thòi, gièm pha, nhưng Cơ Đốc nhân tuyệt đối không sống theo cách người đời, “thượng đội, hạ đạp” để tìm giàu sang, phú quý cho mình. Lời Chúa phán: “Mỗi một người trong anh em chớ chăm về lợi riêng mình, nhưng phải chăm về lợi kẻ khác nữa” (Phi-líp 2:4). Xin Chúa cho mỗi chúng ta sống chính trực, lưu tâm đến bản thân, gia đình, nhưng cũng lưu tâm đến quyền lợi của người khác cho dù họ giàu có hay nghèo nàn.
Bạn đã cư xử với người nghèo khó và người giàu có ra sao?
Cảm tạ Cha đã dạy con sống chính trực trong mọi hoàn cảnh. Xin cho con vững tin vào sự bảo vệ, ban ơn của Cha mà sống ngay thẳng. Xin cho con sống yêu thương, biết chia sẻ tiền của cho người nghèo khó, và nâng đỡ họ trong đời sống hằng ngày.
∗ Đọc Kinh Thánh trong ba năm: Các Quan Xét 8.
